Bitkisel yağlar kısaca fındık, mısır, zeytin, ayçiçeği, pamuk ve soya gibi yağlık bitki tohumlarından üretilen endüstriyel üründür. Bitkisel atık yağ ise, bitkisel yağların rafinerisinden çıkan yağlı topraklar, tortulu bitkisel yağlara ve kızartma yağlarına verilen genel addır. Evlerde ve iş yerlerinde özellikle gıdaların kızartılması işlemi sonucu ortaya çıkan atık yağlara bitkisel atık yağ adı verilir. Ülkemizde bitkisel yağların tüketimi sonucu yaklaşık olarak 400 bin ton bitkisel atık yağ oluştuğu tahmin edilmektedir.
Bitkisel Atık Yağların Kontrolü konusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkartılan Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (Resmi Gazete Tarihi: 06.06.2015 Resmi Gazete Sayısı: 29378) doğrultusunda çalışmalar yürütülür. Bitkisel atık yağların toplanmasından geri kazanılmasına kadar tüm süreçler ve tesislerin denetimlerini yapılır. Gerekli görüldüğünde tüm hukuki ve cezai süreci de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından söz konusu yönetmeliğe göre yapılmaktadır.
Bitkisel Atık Yağ ve Çevre
Bitkisel atık yağların lavabolara dökülmesi ise çevre açısından çok ciddi problemler doğurmaktadır. Özellikle kanalizasyon yada direk toprak yolu ile yer altı sularına ve oradan doğrudan göl ve denizlere ulaşan yağlar su yüzeyinde oluşturdukları film tabaka ile suların oksijen kazanmasını engeller. Bu sularda yaşayan canlıların oksijensiz kalarak zarar görmesine neden olurlar. Bu yağlar kanalizasyon sitemlerinde de tıkanmalara yol açarak sistemlerde en basitinden tıkanma gibi sorunlara neden olurlar. Bu noktada aklımıza, çevre ve bizler için bu kadar tehlikeli olan bitkisel atık yağlar diğer atıklardan ayrı olarak toplanarak geri kazanımı mümkün müdür acaba sorusu geliyor.
Tabi ki bitkisel atık yağların ayrı biriktirilmesi ve toplama sitemlerine verilmesi gerekmektedir. Bitkisel atık yağlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığından Çevre İzin ve Lisansına sahip işletmeler tarafından geri dönüşümü yapılmaktadır. Geri dönüşüm derken bu bitkisel yağlar kesinlikle tekrar gıda maddesi olarak kullanılmamaktadır. Bitkisel atık yağlar diğer atıklardan ayrı olarak toplanır. Bu atık yağlar yarı mamül ve mamül olarak geri dönüştürmekte ve sabun üretimi gibi, kimya sanayi için kullanılır. Ayrıca petrol ile karıştırılarak biyodizel üretiminde de kullanılmaktadır. Üretilen bu biyodizelin ozon tabakasına zararı, dizel yakıtlara göre yarı yarıya daha azdır, kısaca biyodizel, dizellere göre çevreci yakıtlardır.
Bitkisel atık yağlar geri kazanılarak biyoyakıt olarak kullanılabileceği için geri kazanılması çevre için olduğu gibi, ülke ekonomisi açısından da çok önemlidir. Bu nedenle gerek iş yerlerimizde gerekse evlerimizde günlük hayatımızda yağ kullanımı sonucu ortaya çıkan atıkları ayrı biriktirerek atık yağ toplama sistemine vererek ve gerekli tedbirleri alarak çevreye vereceği zararı önleyebileceğimiz tehlikeli atıklardır. Bu nedenle bitkisel atık yağların bir an önce ayrı toplanması için tüm toplumu bu konuda bilgilendirmeliyiz ve her birimiz çevreye duyarlı birer birey olarak bu konuda sorumluluk almalıyız.