Son günlerde gündemi meşgul eden konulardan bir plastik poşet fiyatının 20020 yılında ne kadar olacağı sorusu. Çeşitli basın organlarında poşet fiyatının 30 kuruşa yükseltileceği iddiası ortalığı karıştırdı.
2019 yılı başında uygulamaya başlanan ücretli poşet uygulaması ile poşet kullanımı ortalama %77 oranında azaldı. Yıllık ortalama 35 olan poşet kullanım miktarı yıllık 10 adete kadar düştü.
Poşet kullanımının azaltılması ise doğaya bırakılan plastik atık. Miktarının da azaldığı ve bu kapsamda plastik atıklardan kaynaklı sera gazı emisyonlarının azalmasına katkı sağlıyor. Bir ton plastik poşetin neden olacağı sera gazı yaklaşık olarak 41 kg olduğu çevre uzmanları tarafından doğrulanıyor.
2019 yılında 200 bin ton plastik poşet kullanımının önü geçilmesi ile birlikte yaklaşık 8 bin ton sera gazı emisyonu oluşmadan önlenmiş oldu.
Normal şartlar altında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan “Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik” Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu yönetmelikle 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun Ek-1Listesinde yer alan ve çevreyi kirleten atıklar için tahsil edilen “Geri Kazanım Katılım Payı” tutarlarına yeniden değerleme oranının da yani yüzde 22.58 oranında zam yapılması gerekmektedir.
Yasa gereği virgülden sonra gelen küsurat kısmı değerlendirmeye alınmadığından dolayı 30,6 kuruşluk yeni fiyat 30 kuruş olarak belirlenmesi gerekmektedir.
Söz konusu yönetmelik listesinde yer alan atıklardan sadece poşetler için tüketicilerden katkı payı alınıyor. Diğer ürünlerin katkı payı ise şirketlerden tahsil ediliyor.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, paralı poşete gelen yeni zammı uygulamamak için formül arayışında olduğunu iddia eden bazı yayın organları ancak, 2872 sayılı Çevre Kanunu gereği söz konusu Bakanlıkça oluşturulan komisyonun belirlediği 25 kuruşluk poşet fiyatının her yıl yeniden değerleme oranı kadar arttırılması kanunen zorunlu. Bu noktada Cumhurbaşkanının bu zam oranını yarısına kadar artırma ya da indirme yetkisi bulunuyor. Ancak bu yetki kullanılıp zam oranı %22,58’den yüzde %11.29’a indirilirse, poşet fiyatı 27 kuruş olacağı için uygulamalarda yaşanacak güçlükler nedeniyle Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından uygun görülmediğini değerlendirmekteyiz. Ayrıca ek olarak 2019 yılında bakanlık plastik poşetlerden 210 milyon lira gelir elde ettiğini de unutmamak gerekir.
Bu kapsamda yaptığımız değerlendirme neticesinde poşet fiyatları için son açıklamanın resmi olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığından yapılacağını değerlendiriyoruz.