Samsun Valiliğinden :
Karar No : 21
Karar Tarihi : 3/11/1998
Samsun İl Mahalli Çevre Kurulu Vali Metin İlyas AKSOY Başkanlığında toplanarak kış aylarında ısınmadan kaynaklanan hava kirliliğinin önlenmesi için aşağıdaki kararlar alınmıştır.
1 — Sanayi Amaçlı Kullanılacak Yakıtlarda:
a) Sıvı yakıtlarda; Çevre Bakanlığının 14/10/1996 tarih ve 19 nolu Genelgelerine istinaden teshin amaçlı sıvı yakıt olarak il sınırlarımız içerisinde 6 nolu fuel-oil kullanımının yasaklanması kararının uygulanmasının devamına,
b) Sanayi Amaçlı İthal Edilen Kömürlerde; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 31/8/1998 tarih ve 1998/1 nolu Genelgesi doğrultusunda,
– Alt Isıl Değeri: (Orijinal Kömürde) 6000 Kcal/Kg (-500),
– Toplam Kükürt: (Kuru Bazda) % 1 (+0.1 Max.),
– Uçucu Madde Miktarı: (Kuru Bazda) % 36 (+1 Max.),
– Boyut: 0-50 mm
limitlerde olmasının sağlanmasına,
2 — Isınma Amaçlı Kullanılacak Yakıtlarda:
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 31/8/1998 tarih ve 1998/1 nolu genelgesinde; hava kirliliği bakımından İlimiz 3. Derece iller arasında bulunmaktadır. Buna göre Genelge hükümleri doğrultusunda,
a) İthal Kömürde:
– Alt Isıl Değeri: (Orijinal Kömürde) 6000 Kcal/Kg (-500),
– Toplam Kükürt: (Kuru Bazda) % 1 (+0.1 Max.),
– Uçucu Madde: (Kuru Bazda) % 12-22 (+ Max.),
– Toplam Nem: (Orijinalde) % 10 (+1 Max.)
Bu özelliklere ilave olarak teshinde kullanılan yerli kömürlerle ilgili standart ve Genelgelerde olduğu gibi ısınma amaçlı ithal kömürler için de 10 mm alt ebat sınırı getirilmiştir. (10 mm altındaki ebada % 10’a kadar müsaade edilebilir)
Teshinde kullanılmak üzere ilimiz hava kirliliği derecesine göre belirlenmiş olan kömür özellikleri kırsal kesimler dışında, kent merkezleri için geçerlidir.
b) Yerli Linyit Kömürü ve Kömür Briketlerinde; İlimiz hava kirliliği dereceleri arasında 3. Derecede iller kapsamında olup,
– Alt Isıl Değer: 3000 (-200) Kcal/Kg en az (satışa sunulan),
– Yanar Kükürt: % 1.65 max (satışa sunulan),
– Boyut: 18 mm Alt Sınır + % 10 Tolerans,
– 200 mm Üst Sınır + % 20 Tolerans
değerlerine sahip yerli linyit kömürlerinin kullanımının sağlanmasına,
Kalorifik değer baz alınması durumunda yukarıda belirtilen boyutların aynı kalması ve alt ısıl değerlerin (3000 Kcal/Kg) üzerinde olması kaydıyla,
– Yanar Kükürt: 1000 Kcal başına % 0.55 (satışa sunulan) değerini geçmeyecektir.
İthal ve yerli linyit kömürlerinin yanı sıra briket kömürü kullanılması halinde ise TS 12055 “Kömür Briketi Isınmada Kullanılan” standardına uyulması gerekmektedir.
Yerli linyit kullanımı ile ilgili olarak Mahalli Çevre Kurulunun 14/7/1998 tarih ve 1998/9 Nolu kararının “Çevre Bakanlığının 30/6/1998 tarih ve 2389-5175 sayılı yazısına istinaden yerli linyitte % 4 oranında kireç püskürtüldüğünde yanma esnasında kömürdeki kükürtün % 50-60 oranında tutulduğu, bu uygulamadan sonra baca gazlarında % 40-50 oranında SO2 azalmasının sağlandığının tespit edildiği belirtilmektedir. İlimiz sınırları içerisinde yakma sistemlerinde yerli linyit kullananlara % 4 oranında kireç uygulamasının tavsiye edilmesi” uygulamasının devamına,
c) Kok kömürlerinin ısınma amacıyla kullanılmaması,
– İthal edilen kömürlerle ilgili olarak 16/1/1998 tarih ve 23232 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 98/3 sayılı Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği’nin titizlikle uygulanması,
– Çevre Bakanlığınca 13/1/1995 tarih ve 1995/1 sayılı Genelge ile ısınma amaçlı petrol koku kullanımı yasaklanmış olup sadece çimento fabrikaları ve modern teknoloji ile çalışan (reküperasyonlu) kireç fabrikalarında (ilimizde Ladik Çimento Fabrikası ve Akkisan Kireç Fabrikası) kullanım izni verilmiştir. İthal edilen petrol kokunun bu fabrikaların dışında teshinde ve diğer sanayi tesislerinde kullanılmasına yönelik uygulamanın devam edilmesine,
– İlimize giriş yapan kömür kamyonlarının denetlenerek istenilen vasıflara uygun olmayan kömürlerin ilimiz sınırları içine sokulmamasına, yakalanan petrol kokuna el konularak çimento fabrika veya reküperasyonlu kireç ocaklarına sevk edilmesinin sağlanmasına,
– Isınmada ithal ve yerli linyit kömürü kullanılması halinde “Kalorifer Kazanı Yakma Talimatnamesi”ne uygun olarak bu konuda görevli personelin Mahalli İdareler kanalıyla hava kirliliğine yol açmayacak şekilde faaliyet göstermesinin temini ve denetlenmesi,
– Konutlarda ve endüstride kullanılan yakma sistemlerini işleten personelin gerekli eğitimlerinin Milli Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı Halk Eğitim Merkezleri ile işbirliği içinde kaloriferci ve sanayi kazanlarını işleten ve Ateşçi Belgesi bulunmayan personelin çalıştırılmaması, uymayanlar için gerekli cezai müeyyidelerin uygulanması,
– Yeni yerleşim alanlarında yapılmakta olan binalarda gerek proje ve gerekse iskân ruhsatı aşamasında Isı Yalıtım Yönetmeliğinin öngördüğü şartların sağlanması, buna uymayanlara inşaat oturma safhalarında izin verilmemesi, bu hususta belediyelerin gerekli denetimleri titizlikle uygulaması,
3 — Uyarı Kademelerinde Alınacak Tedbirler:
Hıfzıssıhha Enstitüsü Bölge Müdürlüğünce yapılan günlük hava kirliliği ölçüm sonuçlarının meteorolojik verilerle göz önünde bulundurularak aynı gün içerisinde uzman personel tarafından değerlendirilerek değerlendirmeler sonucu Hava Kirliliği’nin artış gösterdiği ve Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği’nin 53 üncü maddesinde belirtilen ve aşağıdaki tabloda kirlilik dereceleri verilen kademelerden herhangi birine ulaştığı veya ulaşma ihtimalinin kuvvetle muhtemel bulunduğu ve kritik meteorolojik şartların mevcudiyeti halinde aşağıdaki uyarı kademeleri ve kirlilik dereceleri planlarının uygulanmasına,
Uyarı Kademeleri SO₂ (Mg/m³) Duman (Mg/m³)
Kademe | 700 | 400
Kademe | 1000 | 600
Kademe | 1500 | 800
Kademe | 2000 | 1000
(Nisbi nem miktarının %90’ın üstüne çıkması halinde, yukarıdaki bütün değerler %10 eksiğiyle uygulanacaktır)
a) 1. Kademe Uyarı Planı ve Önlemleri: 24 saat ortalaması mg/m³ olarak, SO₂ 700 ve duman 400 ise genel tedbirlere ek olarak;
1 — Kalorifer ve sobaların ilk yakma saatleri 05-06, öğleden sonra 14-15 arasındadır,
2 — Tatil günlerinde (hastaneler, yatılı okullar, öğrenci yurtları, huzurevi, terminal güvenlik kuvvetleri vb. hariç) tüm kamu bina ve tesisleri ile özel iş hanlarında kalorifer ve sobalar yakılmayacaktır.
3 — Yağ yakan ve egzozundan siyah duman çıkan araçlar derhal trafikten men edilecektir.
4 — Çöp ve diğer atık maddeler hiçbir biçimde yakılmayacaktır.
b) 2. Kademe Uyarı Planı ve Önlemleri: 24 saat ortalaması mg/m³ olarak SO₂ 1000 ve duman 700 ise genel tedbirler ve 1. Kademe önlemlere ek olarak;
1 — 2,3. sınıf Gayri Sıhhi Müesseseler yoğun duman emisyonları, %50 düşürecek şekilde çalışmalarını ayarlayacaklar.
2 — Kalorifer ve sobalar günde yalnız iki defa toplam 6 saati geçmemek üzere 3’er saat yakılacak. Tamamen söndürülmesi teknik bakımdan mahsurlu görülen kalorifer ocakları yine en alt düzeyde yakılacaktır.
c) 3. Kademe Uyarı Planı ve Önlemleri: 24 saat ortalaması mg/m³ olarak SO₂ 1500 ve duman 800 ise genel tedbirler ile 1. ve 2. Kademe önlemlere ek olarak;
1 — Haftanın çift sayılı günlerinde plakasının son rakamı çift, tek sayılı günlerinde ise tek sayı ile biten özel binek otolar trafiğe çıkabilecektir.
2 — İlk ve Orta dereceli okullar tatil edilecektir.
3 — Kalorifer ve sobalar günde bir defa 3’er saat süre ile yakılacaktır.
4 — 1. Sınıf GSM’lerin kapasiteleri %50 azaltılacaktır.
d) 4. Kademe Uyarı Planı ve Önlemleri: 24 saat ortalaması mg/m³ olarak SO₂ 2000 ve duman 1000 ise genel tedbirler ile 1, 2, 3. Kademe önlemlere ek olarak;
1 — Tüm okul, resmi daire ve iş yerleri tatil edilecektir.
2 — Zorunlu ihtiyaç maddeleri üreten ve halk sağlığıyla direkt ilgisi bulunan işyeri dışındaki 1, 2, 3 sınıf gayri sıhhi müesseseler tatil edilecektir.
3 — Kalorifer ve sobalar tamamen söndürülecektir, hastane ve bunun gibi halk sağlığı ile ilgili kurumlar kendi bünyelerinde gerekli önlemleri alacak, elektrikli ısınma ihtiyaçlarına göre kullanacaklardır.
4 — Tüm özel kamu arazileri ile diğer tedavi kurumlarında baştabiplerce ihtiyacı karşılayacak şekilde yatak, dumandan ileri gelebilecek rahatsızlıkların tedavisi için gereken ilaç ve malzemeler hazır bulundurulacaktır.
5 — Özel ve resmi tüm ambulanslar derhal İl Sağlık Müdürlüğü emrine verilecek, hastanelerin servis ve yatak kontenjanları ile gerekli araç ve gereç, malzeme ve ekipmanın duruma göre planlanması, hava kirliliği nedeni ile sağlık kuruluşlarına acil olarak müracaatta bulunan kişilerin sosyal güvencelerinin olup olmadığına bakılmaksızın kabulü, tedavi giderlerinin tahakkuk ettirilmesi durumunda sosyal güvence durumlarını araştırılarak ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilecektir.
6 — İkinci bir emir beklenmeksizin ilimizdeki sağlık hizmetleri 24 saat aralıksız devam ettirilecektir.
7 — Zorunlu olmadıkça bina pencereleri açılmayacaktır.
8 — Uygulamanın ve denetimin Hava kalitesinin Korunması Yönetmeliğinin 5 inci maddesindeki yetkili mercilerce yapılmasına,
9 — Resmi makam otoları, Askeri, Emniyet, itfaiye arabaları zaruri ihtiyaç maddesi taşıyan araçlar ve ambulanslar hariç olmak üzere tüm motorlu araçlar trafikten men edilecektir.
Yukarıdaki tedbirlerin gerektiği hallerde en seri şekilde, otomatikman emir beklenmeksizin uygulamaya konulmasına ve durumdan ilimiz kamuoyunun derhal haberdar edilmesine, bu tedbirlerin mevcut kirlilik normal dereceye ininceye kadar sürdürülmesine, alınan tedbirlere uymayanlar hakkında kamu sağlığı ve esenliği bakımından 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 20, 21 ve 23 üncü maddeleri, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 9-Ç, 11-C ve 66 ncı maddeleri ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 526 ncı maddesi, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 1580 sayılı Belediye Kanunu’nun ilgili hükümlerinin uygulanmasına, karar verilmiştir.
Tebliğ olunur.