Sürdürülebilir Üretim
Eko-verimlilik/temiz üretim; bir ürünün üretiminde kullanılan hammaddelerin elde edilmesinden başlayarak üretim, dağıtım, tüketici tarafından kullanım ve kullanım sonrası ortaya çıkan atıkların bertarafını kapsayan ürün yaşam döngüsünün tüm aşamalarında ortaya çıkan çevresel etkileri ve insan sağlığına yönelik riskleri azaltmak amacıyla uygulanan bir üretim stratejisidir.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü (VGM), temiz üretim/eko-verimlilik alanında kamu ve özel sektördeki çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından yürütülen projelerin koordinasyonunu ve yaygınlaştırılmasını sağlamayı ve ülkede bu alanda bir odak noktası olarak faaliyet göstermeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda VGM tarafından “İmalat sanayinin sürdürülebilir büyümesine ve uluslararası rekabet gücünün artırılmasına katkı sağlayacak temiz üretim/eko-verimlilik uygulamalarının yaygınlaştırılması” amacıyla Ulusal Temiz Üretim/Eko-Verimlilik Programı (2014-2017) hazırlanmıştır. Ulusal Temiz Üretim/Eko-Verimlilik Programı ülkemizde temiz üretim alanındaki politika ve stratejilerin uygulanmasında etkili bir araç olacaktır.
Sürdürülebilir Üretim Göstergeleri
Verimlilik Genel Müdürlüğü, 635 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de belirtilen, ulusal verimliliği ölçmek, sonuçları diğer ülkelerle karşılaştırmak ve bunları belirli zamanlarda yayımlamak görevi doğrultusunda verimlilik ile ilgili alanlarda istatistikler yayınlamaktadır.
Verimlilik Genel Müdürlüğü’nün ilgili KHK’da belirtilen görevleri doğrultusunda, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Stratejik Planında, 2013-2017 plan döneminde, “ekonominin bütün kesimlerinde verimlilik ve temiz üretim/ eko-verimlilik ile ilgili gösterge ve istatistikler oluşturmak, ölçümler yapmak, sonuçlarını belirli aralıklarla yayımlamak, ulusal ve uluslararası düzeyde verimlilik karşılaştırmaları yapmak” amaçlanmıştır (BSTB Stratejik Planı, 2013-2017, Alt Amaç 4.1). Bu amaç kapsamındaki hedeflerden biri de “Hedef 4.5: Politika belirleme ve araştırma çalışmalarında kullanılmak üzere temiz üretim/eko-verimlilikle ilgili makro düzeyde gösterge ve istatistikler oluşturulacak ve uygun analizler yapılacaktır” hedefidir.
Verimlilik Genel Müdürlüğü, 649 sayılı KHK’da belirtilen ilgili görevi ve BSTB Stratejik Planında (2013-2017) yer alan ilgili amaç ve hedefi doğrultusunda İmalat Sanayi Sürdürülebilir Üretim Göstergelerini Şubat 2015 tarihi itibariyle yayımlamaya başlamıştır.
İmalat Sanayi Sürdürülebilir Üretim Göstergeleri ile imalat sanayi alt sektörlerinin sürdürülebilir üretim açısından mevcut durumunu analiz etmek ve zaman içerisindeki gelişimini değerlendirmek, ayrıca ulusal ve uluslararası karşılaştırmalar için altlık oluşturmak amaçlanmaktadır.
İmalat Sanayi Sürdürülebilir Üretim Göstergeleri, NACE Rev. 2’ye göre Kısım C (İmalat Sanayi) ve alt bölümleri için hesaplanmakta olup ikişer yıllık dönemler halinde yayımlanmaktadır. İmalat Sanayi Sürdürülebilir Üretim Göstergeleri beş ana grupta toplam sekiz adet göstergeden oluşup Şekil 1’deki gibi gösterilmiştir:
