Sera Gazı Emisyonu kısaca özetlenecek olursa: Karbon dioksit (CO2), Metan (CH4), Nitröz Oksit (N2O), Hidroflorür karbonlar (HFCs), Perfloro karbonlar (PFCs), Sülfürhekza florid (SF6) gibi atmosferde kızıl ötesi ışınları tutarak (adsorbe ederek)atmosferin ısınmasına neden olan gazlara yada bileşiklere sera gazı denir. Sera gazları atmosferde tuttukları ısı nedeni ile sıcaklığı artırırlar ve sera gazı etkisiyle küresel ısınma ve iklim değişikliğine yol açarlar. Genel olarak konunun anlaşılması için bu paragraf yeterlidir. Daha detaylı bilgi almak istiyorsanız ilerleyen paragrafları okumanız yararlı olacaktır.
Sera Gazları Nelerdir?
Başlıca Sera Gazı Etkisi yapan ve Kyöto protokolünde sera gazı olarak kabul edilen bileşikleri:
- Karbon dioksit (CO2),
- Metan (CH4),
- Nitröz Oksit (N2O),
- Hidroflorür karbonlar (HFCs),
- Perfloro karbonlar (PFCs),
- Sülfürhekza florid (SF6)
Sera Gazı Emisyonunu Yeryüzünü Nasıl Isıtır?
Güneş ısınları dünyamıza bol miktarda radyasyon taşımaktadır. Güneş ışınlarının taşıdığı bu radyasyon atmosferde, görünebilir ışık, kızıl ötesi, ultraviyole gibi çeşitli fraksiyonlara ayrılır. Dünya atmosferinden içeri giren radyasyonun yüzde otuzu (%30’u) bulutlar, buzullar ve diğer yansıtıcı yapılar ve doğa olayları ile uzaya geri yansıtılır. Geri kalan radyasyon denizler, buzullar, toprak ve okyanuslar tarafından emilerek adsorbe edilir. Üç yada daha fazla atoma sahip emisyonlar emdikleri bu enerjiyi zamanla tekrar atmosfere geri bırakırlar ve bu durumdan dolayı sera etkisi yaratırlar. Bu nedenle dünya sıcaklığının atmosferdeki sera gazı miktarı ile orantılı olduğu düşünülmektedir. Genel olarak proses seralardaki ısıyı içeride tutma prensibi gibi işlediğinden bu tür gazlara sera gazları adı verilmiştir.
Sera gazları atmosferde nasıl artar?
Sera gazı emisyon miktarının atmosferde artmasının birkaç nedeni vardır. Bunlardan ilki insan faaliyetlerinin etkisidir. Sera gazı emisyonlarının başlıca insan faaliyeti kaynakları: fosil yakıt kullanımı, ormanların kıyımı, sentetik gübre kullanımı, endüstriyel prosesler ve hayvancılıktır. Diğeri ise doğal yollar vasıtası ile oluşan sera gazlarıdır. Bunlar bataklıklardan kaynaklanan metan, su buharları, karbondioksit, metan, nitroz oksit ve ozon içeren doğal olarak oluşan gazlar.
Sera Gazı Nasıl Azaltılır?
Sera gazları azalmak, atmosferde “Sera Gazı” etkisi yapan Sera Gazı Emisyon Miktarlarının azaltılması ile mümkündür. Sera gazı emisyonunu azaltmak için;
- Endüstriyel tesislerde enerji verimliliği çalışmalarını yaygınlaştırmak,
- Enerji tüketimi yüksek proseleri, daha az enerji tüketenler ile değiştirmek,
- Enerji tüketimi kaçınılmaz olan endüstriler ile ilgili olarak sera gazı sınırlandırmaları konusunun belirlenen bir takvim ile teşvik edilerek azaltılması,
- Enerji tüketimi yoğun olan endüstriyel tesislerde sera gazı emisyon sınırlaması ile ilgili çalışmalar yapılmalıdır,
- Ulaşımda ve taşımacılıktan toplu taşıma teşvik edilmeli ve yakıt az yoğun taşımacılığın önü açılmalı,
- Çöplerin vahşi şekilde depolanmasına son verilmeli ve düzenli depolama alanları kurulmalı,
- Geri kazanılabilir atıkların geri dönüştürülmesi ile ilgili entegre bir atık yönetim sistemi kurulmalı ve bu konuda işletmecilere destek ve teşvikler verilmeli ve sektörün önü açılmalı,
- Yalıtımsız binalara yalıtım zorunluluğu getirilmeli,
- Yaşlı ve yakıt tüketimi yüksek, büyük motorlu araçlarla ilgili vergi sistemi yeniden düzenlenmeli,
- Yaşlı deniz araçları kademeli olarak revize edilerek düşük yakıtı tüketimli motorlar ikame edilmeli yapılamıyorsa hizmetten kaldırılmalı,
- Emisyon değerleri düşük taşıtlar ve deniz araçları teşvik edilmeli,
- Sulak alanlar tespit edilmeli ve havza koruma planları yapılarak koruma altına alınmalı,
- Ağaçlandırma konusu dikkate alınmalı ve ormanlık alanların imara açılması önlenmeli,
- Göl ve göletlerin hem sayısı hemde kapasiteleri artırılmalı,
- Şehirde kullanılan yaşlı toplu taşıma araçları yerine yeni nesil yenilenebilir enerji ile çalışan araçlar ikame edilmeli,
- Şehirlerde park, bahçe ve yeşil alanlar artırılmalı,
- Enerji verimliliği düşük iklimlendirme cihazları ve mutfak aletlerinin kullanımına kademeli olarak son verilmeli ve yeni enerji verimli sitemlere geçilmeli,
- Enerjiyi verimli kullanan aletler ve ekipmanlar teşvik edilmeli.